تاریخچه :
وقتی در سال 89 کشت عمده برنج عنبربو در سرزمین سخت خوزستان و با آب شور شروع شد ، کمتر کسی گمان می‌کرد این برنج معروف و پرفروش شود . شاید یکی از دلایل آن ، معرفی و عرضه این برنج توسط جنوبی های خون گرم باشد که صفا و صمیمیت در برخورد با آنها عطر به یاد ماندنی این برنج را در خاطره ها چند برابر می‌کند .
خوزستان در سال 98 با 206 هزار هکتار اراضی زیر کشت برنج ، 970 هزار تن از برنج مورد نیاز کشور را تولید کرده که بیشترین رقم آن برنج عنبربو بوده است .
برنج عنبربو عمدتا در شهرهای اهواز ، باغملک ، شوشتر ، دزفول ، خرمشهر ، رامهرمز و شادگان از استان خوزستان کشت می‌شود اما معمولا شهر شوشتر را با بهترین نوع برنج عنبربو آن می‌شناسند .
این برنج 10 ساله است و از سال 89 کشت آن آغاز شده و علاوه بر استان خوزستان ، در شالیزارهای استان ایلام ( سیروان و چرداول ) ، اصفهان ، فارس ، لرستان و خراسان رضوی ( شهر کلات نادری ) نیز کشت می‌شود .
برنج عنبربو طرفداران بسیاری در تهران و شهرهای شمالی داشته و به کشور عراق نیز صادر می‌شود .
انواع برنج عنبربو :
این برنج دارای نوع سالم و شکسته است
برنج عنبربو سیروان :
این برنج در مناطق مختلف شهرستان سیروان استان ایلام ، از جمله سرابکلان ، لرینی ، گوراب سفلی و علیا ، چگنی ، لالا ، اسلامیه ، فاطمیه ، شوراب خانعلی و هیوند کشت می‌شود و از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است .
برنج عنبربو امامی :
برنج عنبربو امامی از انواع برنج عنبربو ممتاز شوشتر است که کارخانه آن در سال 1370 توسط بیژن امامی تاسیس شد و به همین نام معروف گردید .
گلالک نام دیگر این برنج است .
دانه های شکسته برنج در این گونه از برنج عنبربو به ندرت یافت می‌شود و در دسته با کیفیت ترین ارقام برنج قرار می‌گیرد .
آیا برنج عنبربو همان برنج چمپا است ؟
گفته می‌شود که برنج عنبربو از انواع برنج چمپا بوده و نام دیگرش چمپا می‌باشد .
اما باید به این نکته توجه کنید که برنج چمپا در شمال کشور نیز کشت می‌شود . در شمال به برنج های گروه دانه کوتاه چمپا می‌گویند .
بنابراین هنگام خرید برنج عنبربو کشت شمال یا جنوب بودن نکته حائز اهمیتی می‌باشد .
برنج چمپا ( عنبربو ) که در شادگان کشت می‌شود از با کیفیت ترین و خوش طعم ترین انواع برنج عنبربو می‌باشد .
چگونه برنج عنبربو درجه یک مرغوب بخریم ؟
برای تشخیص عطر و طعم برنج نیز یک مشت کوچک از آن را میان کف دو دست خوب بمالید و روی آن با دهن بدمید ، یا به اصطلاح « ها » کنید و سپس بو بکشید اگر برنج عطر داشته باشد خودش را نشان می‌دهد . این کار را به روش دیگری نیز می‌توانید انجام دهید یعنی چند دانه از برنج را در دهان ریخته بجوید و مزه آن را بچشید .
بیشتر برنج های موجود در بازار دانه های شکسته یا به اصطلاح نیمدانه دارند که پس از پخت بر کیفیت برنج اثر می‌گذارند. پس اگر می‌خواهید برنجی یک دست و بدون نیمدانه داشته باشید کمی از آن را در کف دست بریزید و سپس دقت کنید که از میان دانه ها چند درصد نیمدانه است . با این آزمایش یک دست بودن برنج ( یعنی مخلوط نبودن ) را هم می‌توانید معلوم کنید . این نکته مهمی است و یکدستی برنج بسیار اهمیت دارد زیرا مدت پخت برنج عنبربو هم مانند هر برنج دیگر فرق دارد و برنج مخلوط را نمی‌توان خوب از آب در آورد .
ویژگی های برنج عنبربو :
• از نظر فیزیکی چاق و قد کوتاه است و پس از پخت همانند سایر برنج های ایرانی قد نمی‌کشد .
• عطر و بوی زیاد , طعم خوب و مورد پسندی دارد .
• برخلاف برنج های شمال که معمولا طبع آن ها سرد می‌باشد برنج عنبربو دارای طبعی گرم است .
• به صورت نیم دانه و تمام دانه وجود دارد اما معمولا به علت قد نکشیدن آن هنگام پخت انتخاب مناسبی برای مهمانی ها و مجالس رسمی نمی‌باشد .
• روش پخت آن با سایر برنج های ایرانی فرق دارد .
خواص و مزایای برنج عنبربو :
1. بسیار سبک بوده و هضم آن آسان تر است و به چربی شکمی تبدیل نمی‌شود .
2.موجب کاهش تری گلیسرید و فشار خون می‌شود .
3. برای افراد دارای سوء تغذیه شدید مناسب است .
4. به دلیل طبع گرم آن برای افراد سرد مزاج بسیار مناسب بوده و بیماری های جسمی و روحی را به حداقل می‌رساند .
5. تحریکات معده و روده را کم می‌کند .
6. دارای میزان فراوانی از ویتامین های گروه B و E ، فیبر و مواد مغذی و معدنی است .
7. از گزنه برنج های پر محصول است یعنی در هر کشت محصول فراوان می‌دهد و به شرایط محیطی گوناگون مقاوم است .
8. نسبت به برنج های شمال به آب کمتری نیاز دارد .
9. اغلب به صورت ارگانیک تولید می‌شود و در مراحل کشت آن از کودها و سموم شیمیایی استفاده نمی‌گردد .
10. قیمت آن نسبت به سایر برنج های ایرانی کمتر است .
معایب و مشکلات برنج عنبربو :
• به علت کوتاه بودن و قد نکشیدن آن هنگام پخت ، برای مجالس و میهمانی های رسمی مناسب نیست .
• شور شدن آب مناطق خوزستان کشت این برنج را با مشکل مواجه کرده است .
• دارای دستور پخت خاص و متفاوتی است که با چندین بار تجربه بدست می‌آید بنابراین ممکن است در اولین تجربیات پخت آن رضایت کامل حاصل نشود .
• عدم تبلیغات مناسب موجب شده است که بسیاری از افراد در سراسر کشور با این برنج آشنا نباشند .
پخت برنج عنبربو :
این برنج را می‌توان به سه روش طبخ کرد :
1.کته
2. دم کردن
3. آبکش کردن
بهتر است که این برنج را همانند سایر برنج های ایرانی به علت حفظ خواص و ویتامین های آن به روش دمی طبخ کرد .
اگر این برنج را بصورت آبکش تهیه کنید مقدار زیادی از عطر خود را از دست می‌دهد .
طرز پخت برنج عنبربو :
1. قبل از پخت حتما یک ساعت در آب به همراه مقدار دلخواه نمک بخیسانید .
2. اندازه یک بند انگشت بالاتر از سطح برنج روی آن آب بریزید و با مقداری روغن در یک قابلمه ترجیحا تفلون بر روی اجاق قرار دهید .
3. شعله گاز ابتدا زیاد باشد اما پس از جوش آمدن برنج و خشک شدن آب آن را کم کرده و از شعله پخش کن استفاده کنید .
4. این برنج نسبت به سایر برنج های ایرانی زمان کمتری برای طبخ نیاز دارد .
روش نگهداری برنج عنبربو :
این برنج را می‌توانید همانند سایر برنج ها در مکانی خشک و به دور از نور خورشید نگهداری کنید . زمان ماندگاری آن نیز حدودا 7 ماه می‌باشد .